DeFi Haftalık Bülten #35 (Çin FUD'ı ve Merkeziyetsiz Borsalar)
FOX Airdrop, BAL Likidite Madenciliği, Vee Finance Hack, Arbitrum ETH Köprüsü ve dahası...
DeFi ekosistemi hakkında güncel bilgileri sunmaya çalıştığım haftalık derleme yazısına hoş geldiniz. Keyifli ve bilgilendirici bir yazı olması dileğiyle!
DeFi Library haftalık bülteni, her hafta 2000’den fazla kişi tarafından okunuyor. Onlardan birisi olmak için:
Proje incelemelerinin yer aldığı Youtube kanalına abone olabilir, detaylı rehber videolardan faydalanabilirsiniz:
🙏 Destekçiler 🙏
Perpetual Protocol, DeFi ekosistemindeki lider merkeziyetsiz türev borsasıdır. 8 aylık bir süredir hizmet veren protokol, 22 Milyar USD işlem hacmine sahiptir. Borsayı hem Ethereum hem de xDai ağlarında kullanabilirsiniz. 10x’e kadar kaldıraç imkanı ve düşük işlem ücreti ile işlem yapmanız mümkün.
Perpetual İnceleme Videosu için:
PoolTogether, farklı DeFi protokolleri üzerinden elde edilen getirilerin havuza likidite sağlayanlar arasında çekiliş ile paylaşılmasına imkan sağlayan bir projedir. Kayıpsız Piyango mottosu ile küçük yatırımcıların da yatırımını koruyarak ödül kazanmasına imkan sağlayan PoolTogether’ı hem Ethereum hem de Polygon ağında kullanabilirsiniz.
👹 Çin FUD’ı ve DEX’lerin Çağı
Gün geçmiyor ki bir başka Çin FUD’ı ile uyanmayalım.
Bilmeyenler için FUD : Fear, Uncertainty, Doubt (Korku, Belirsizlik, Şüphe) kelimelerinin kısaltılmış halidir.
Eskiler bilir (ben de 2017’den beri piyasada olan birisi olarak eski sayılırım), dönem dönem Çin’in Bitcoin, Madencilik, Kripto Ticareti konularından birini yasakladığı ile ilgili haberler çıkar. Kimisi bir takım gerçeklere dayansana da kimisi de söylenti tarzında haberler olarak tarihe geçer. Ancak yakın zamanda Çin’in daha somut adımlarla kripto ekosistemine olumsuz etkileri olabilecek bir takım aksiyonlar aldığını görüyoruz. Bu aksiyonların DeFi’nin olgunlaşma dönemine gelmesi de hem büyük bir şans, hem de büyük bir sınav…
DeFi’nin coğrafyadan ve ülkeden bağımsız olarak bir takım finansal aktivite olanaklarını herkese sunmaya çalıştığını biliyoruz. Merkeziyetsizlik (ya da çok merkezlilik) ve erişilebilirlik. DeFi’nin ana mottosunu bu iki kelime oluşturuyor. Teknik olarak gün geçtikçe daha olgun bir seviyede bu mottoyu yerine getirme çabasını görsek de regülasyonlar ve yaptırımlar karşısında gerçek bir sınav verileceği aşikar. Her ne kadar blokzincir uygulamalarının sansürlenemez olduğu gerçeği olsa da, ülkelerin ve yasaların bu uygulamaları kullanan insanlar üzerinde bir takım zorlayıcı etkileri olmakta ve olacaktır. Dolayısıyla, bir yandan teknik anlamda devrimsel bir ilerleyiş devam ederken diğer taraftan insanların bu yaptırımlar karşısında nasıl tavır alacağı önemli. Bahsi konu olan şey internet, blokzincir ve teknoloji iken hemen hemen her teknik zorluğun önüne geçebilecek bir çözüm bulunabileceğine inanıyorum. Yine de ideal bir noktaya ulaşmak gerçek bir sınav niteliği taşıyacaktır.
DeFi’nin merkezini oluşturan DEX (Merkeziyetsiz Borsalar), tüm insanlara sadece bir cüzdan aracılığı ile tam sahiplikli ticaret imkanı sunuyor. Birçok merkezi borsa ile yarışabilecek seviyeye gelen DEX’ler gitgide daha fazla insanı bünyesine katıyor. Başta Çin olmak üzere ülkelerin kripto para ticaretine getirdikleri kısıtlamalar ile de çok daha fazla insan DEX opsiyonu ile tanışmaya başlıyor.
Gelin FUD gölgesinde DEX’lerin durumuna bakalım:
Başta UNI ve SUSHI gibi büyük DEX’ler olmak üzere birçok merkeziyetsiz borsa tokenının fiyatında bugün ciddi bir artış yaşandı. Bu yaşanan artışı marketin genel pozitifliğine bağlayabiliriz. Ancak merkeziyetsiz türev piyasalarının genel piyasadan çok daha pozitif ayrıştığını görebiliriz. dYdX ve Perp iki gün içerisinde %60’ın komşuluğunda artışlar yaşadılar.
Bu yaşanan artışı, merkezi borsalara alternatif olmalarına ve merkeziyetsiz olmalarına bağlamak çok da mantıksız durmuyor.
Hala CEX’ler ile karşılaştırıldığına sahip oldukları hacim küçük gibi görünse de (ki Uniswap, Coinbase ile yarışıyor), geçtiğimiz seneye göre gelinen noktada devrimsel ilerleme bulunuyor.
2019-2020-2021 DEX Hacim karşılaştırması (Aylık):
Toplam DEX kullanıcısı (Ethereum ağındaki) sayısı 3 Milyon’u geçti. Karşılaştırma olması açısından Binance ve Coinbase’in 13M’un üzerinde aktif kullanıcısı bulunduğu biliniyor.
Kısacası, merkeziyetsiz borsaların hem regülatif etkilere hem de CEX’lerin zayıflıklarına karşı makul birer alternatif olduğu aşikar. Önümüzdeki dönemde yaşanabilecek zorlukların nasıl aşılacağı, bu projelerin ne kadar başarılı ilerleyeceğini bizlere gösterecektir.
🚨 Vee Finance - 36 Milyon USD Hack
Geçtiğimiz hafta başında Avalanche ekosisteminde faaliyet gösteren kaldıraçlı takas ve borç alma-verme protokolü olan Vee Finance’in ETH ve BTC kasalarının hacklendiği haberi ile uyandık. Hacklenme sonucunda 36 Milyon USD değerinde bir kayıp yaşanırken AVAX ve Stablecoin havuzlarında hack kaynaklı bir kayıp yaşanmadı. Ancak borç alma limitinin %100’e dayanması ile USDT ve USDC havuzlarına deposit yapanların bir kısmı da varlıklarını çekemediler.
Benim de AVAX’larımı bu projede değerlendirdiğimi ve hackten ucuz yırtanlardan olduğumu belirtmek istiyorum. Hep söylediğim gibi her DeFi uygulaması risk barındırırken özellikle yeni olanlar katbekat risk barındıyorlar. Her ne kadar bazı firmalardan denetim raporu alsalar da (Vee Finance’in denetim raporu vardı) bu durum riskleri ortadan kaldırmıyor. O nedenle bu riskleri göze alarak yatırım yapmak gerekiyor. Ya da Aave, Compound gibi kendini kanıtlamış projelerden şaşmamak gerekiyor.
Saldırı ile ilgili alınacak aksiyon planları için:
🚁 FOX Airdrop, ShapeShift
Daha önce airdrop ile DAO yapısına bürünen ve FOX tokenını tanıtan ShapeShift ikinci bir airdrop daha yaptı. DeFi ekosistemindeki önemli projelerin DAO tokenlarını tutan kişilere yapılan airdrop ile FOX kazanıp kazanmadığınızı aşağıdaki twitten öğrenebilirsiniz:
🤝 Harvest Finance, Coin98
Ethereum, BSC gibi ağlarda hizmet veren getiri optimizatoru Harvest Finance, Coin98 ile işbirliği yaparak daha fazla kullanıcıya erişmeye hedefliyor.
🌉 Synapse Protocol - Arbitrum
Arbitrum üzerinde hizmet veren proje sayısı arttıkça, Ethereum’dan Arbitrum’a geçitilen varlık sayısı da artıyor. Bildiğiniz üzere Arbitrum’a geçişte bir zorluk olmasa da Arbitrum’dan Ethereum’a dönüşte 7 gün bekleme süresi bulunuyor. Bu sorunu da köprü projeleri çözmeyi hedefliyor. Synapse Protocol, Ethereum-Arbitrum arasında hızlı ETH geçişi imkanı sunuyor.
🧑🏼🌾 Balancer, BAL Farming
Bir DEX projesi olan Balancer, Ethereum’a ek olarak Polygon ve Arbitrum ağları üzerinde de likidite madenciliği teşvik programını açıkladı. Bu programa göre haftalık olarak Polygon ağında 25.000 BAL, Arbitrum ağında 14.100 BAL dağıtılacak.
Twitter Köşesi
Geçtiğimiz hafta Solana ağında yaşanan kesintiyi Turan Sert hocam anlatmış:
NFT’lere farklı bir bakış: Akıllı NFT’ler. Tanat Ayıtmaz’ın kaleminden:
Bir L2 çözümü olan zkSync ile ilgili derleme bilgi kaynağı:
NFT’ler, DeFi ve Regülasyonlar: Fidelitas Lex Röportajı
Mutlu ve kazançlı bir hafta dileğiyle…