Proje Analizi: LUNA coin İncelemesi
Proje Analizi: LUNA coin İncelemesi
Terra blokzinciri ve LUNA coin İncelemesi
Terra blokzinciri ve LUNA coin incelemesi:
Merhabalar, bu yazımızda sizlerle Terra blokzincirini ve kripto parası olan LUNA’yı inceleyeceğiz. Aynı zamanda Terra blokzincirinin stabil kripto parası olan UST’ye de değineceğiz.
Proje: Terra
Varlık: LUNA
Tamamen Seyreltilmiş Değer: $31,078,761,817 (Kaynak: Coinmarket Cap)
Piyasa Değeri: $12,573,812,138
Toplam Kilitlenen Değer: 6.44B USD (DeFi protokolleri üzerindeki kilitli varlık baz alınmıştır. Kaynak: DefiLlama)
Fiyat - Satış Oranı: 1551x (Kaynak: Token Terminal)
Günümüzde kripto paralar bağlı bulunduğu blokzincirlerin yapısı gereği para yerini alıp takas işleminde kullanılamamaktadır. Blokzincirlerin ölçeklenme problemi, kripto para fiyatlarındaki oynaklık vb. gibi etkenlerden dolayı kripto paraların itibari paranın görevlerini yerine getirmesi zordur. Bu sebeple zaman içinde bir itibari paraya ya da emtia fiyatına endeksli stabil kripto paralar ortaya çıkmıştır. Bu stabil kripto paralardan bazıları dolaşıma soktuğu kripto para kadar kasasında endeksli olduğu itibari paradan bulundurur. (Bu yedekler nakit, nakde çevrilebilir kağıt vb. gibi finansal araçlardır) DAI ve UST gibi stabil kripto paralar ise belirli bir algoritma ile piyasaya sürülmektedir.
Bu yazımızın konusu Terra blokzinciri olduğu için sizlere UST ve LUNA’nın işleyişini anlatacağız. Terra blokzincirinde çok sayıda stabil kripto para bulunur fakat bunlardan işlem hacmi en fazla olan UST olduğu için ve LUNA’nın arzını en çok UST etkilediğinden dolayı bu yazımızda UST’den bahsedeceğiz.
Terra blokzincirinin öncelikli amacı kripto parası LUNA ile algoritmik bir şekilde stabil kripto para arzı oluşturarak ödeme sağlayıcı olmak. Terra’nın kullandığı algoritmayı basitçe UST’ye olan talep arttığında LUNA arzı azalır, UST’ye olan talep düştüğünde ise LUNA arzı çoğalır şeklinde açıklayabiliriz.
Bu bağlamda UST’nin fiyatının 1 USD’ye sabit olması gerekmektedir. Fakat UST’ye olan talep arttığında UST’nin fiyatı artabilir ve stabilite bozulmuş olur. Terra blokzinciri bunu önlemek amacıyla UST’ye olan bir talep artışında zincirin kendi coini olan LUNA’yı yakarak UST arzını artırır ve fiyatı 1 dolara sabitler. Tam tersi bir durumda UST yakılarak LUNA arzı artırılır ve fiyat 1 USD olarak sabit tutulur.
Terra blokzinciri hisse ispatı konsensüsü ile çalışmaktadır. Yatırımcılar ellerindeki LUNA coinlerini zincire kilitleyerek doğrulayıcı veya delege edici olabilir. En fazla LUNA kilitleyen ilk 130 kişi Terra zincirinde doğrulayıcı olur. Bu kadar yüksek miktarda LUNA’sı olmayan yatırımcılar ise elindeki LUNA’ları doğrulayıcıların düğümlerine kilitleyerek LUNA ödülü kazanabilirler.
Terra blokzinciri yapısı gereği üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar geliştirilmeye müsaittir. Bu yazının yazıldığı tarih itibariyle Terra üzerinde 6 farklı protokol aktif olarak çalışmaktadır.
Terra blokzinciri, zincir dışı verileri zincir üzerine almak için Chainlink vb. gibi servis sağlayıcılarını kullanmamaktadır. Bunun yerine kendi doğrulayıcılarından her onaylanan blokta zincir dışı verilerini de içe aktarmalarını talep etmektedir. Doğrulayıcılar, kur bilgileri, DeFi üzerinde yer alan varlıklara ait fiyat bilgilerini her blokta zincire bildirirler. Bu veriler için bir sapma payı bırakılmıştır. Bu payın dışına çıkan doğrulayıcılar zinciri manipüle ettiklerinden dolayı ellerindeki LUNA miktarları yakılarak cezalandırılır.
Hisse ispatı kullanan Terra blokzincirinde doğrulayıcılar ve delege ediciler ağda yaratılacak bir sahtekarlıkta varlıklarını kaybetme riskiyle karşılaşabilirler.
Bir doğrulayıcının aynı zincir kimliğine sahip 2 farklı bloğu imzalaması, çevrimiçi süresinin azalması ve zincir dışı verileri zincir içine aktarmaması veya yanlış aktarması gibi durumlarda varlık yakımı cezası ile karşılaşılacaktır.
LUNA coinini elinde tutan yatırımcılar kilitleme ödülleri dışında ayrıca zincirin yönetiminde de söz sahibi olurlar. Eldeki LUNA miktarına göre bir oy gücüne sahip olunur ve ağ üzerindeki değişikliklerle ilgili oylamalara katılınabilir.
Terra ayrıca Kore ve Moğolistan bölgelerinde stabil kripto paraları ile ödeme servis sağlayıcılığı yapmaktadır. Bu konuda pazarını genişletmek isteyen Terra’nın gelecek olası devlet düzenlemelerinden nasıl etkileneceği merak konusu olmaktadır.
Haydi gelin birlikte Terra blokzincirinin metriklerini inceleyelim.
💬Metrikleri incelemeden önce bir kripto para projesi ve DeFi protokolü incelenirken dikkat etmeniz gereken metriklerle ve bunların ne anlama geldiğiyle ilgili bilgi sahibi olmak için Token Metrikleri yazımızı inceleyebilirsiniz.
Terra blokzinciri üzerinde ilk bloktan itibaren oluşan işlem hacmini ve yazının yazıldığı tarih itibariyle verilen kilitleme ödül oranını aşağıda görebilirsiniz.
Kaynak: Terra Station cüzdanı
Aşağıda görüldüğü üzere Terra blokzinciri toplam kilitli değer açısından 3. sırada bulunmaktadır. (24.08.2021)
Kaynak: DefiLlama
LUNA arzı ile UST talebi arasındaki korelasyonu aşağıdaki grafiklerden görebilirsiniz. Bu yazının yayınlandığı zamanlarda oluşan UST talebinden dolayı LUNA arzı yakılmakta ve bu durum LUNA fiyatının yukarı gitmesini etkilemektedir. Fakat bunun tam tersinin de yaşanabileceğini unutmamak gerekir. 19 Mayıs 2021 tarihinde kripto para piyasasında yaşanan çöküşte UST’ye olan talep çok ciddi miktarda azaldığı için LUNA arzında ciddi bir tetiklenme olmuş ve var olan fiyat düşüşünün iyice derinleşmesine sebep olmuştur.
Dolaşımdaki LUNA miktarı (24.08.2021)
Kaynak:
https://terra.smartstake.io/history
Dolaşımdaki UST miktarı (24.08.2021)
Kaynak:
https://terra.smartstake.io/history
Kaynak:
https://terra.smartstake.io/history
Piyasada oluşabilecek çöküşlerde arzı algoritmik olarak ayarlanan LUNA’da yaşanabilecek olumsuz durumlara örnek olarak yukarıdaki grafiği inceleyebilirsiniz.
Terra blokzinciri üzerinde şu anda aktif olarak çalışan 6 adet protokol bulunmaktadır. Bu protokollerin üzerindeki toplam kilitli değeri aşağıdaki metrikte görebilirsiniz. Bu protokollerin önde gelenleri Anchor ve Mirror protokoldür.
Anchor protokol, yatırımcılarına bLUNA ve bETH teminat gösterilerek UST borçlanması imkanı vermektedir. Yatırımcılar bu alınan UST kredisi ile UST likidite havuzuna likidite sağlayarak %18-20 arası gelir elde edebilmektedir. Olası piyasa düşüşlerinde teminat gösterdiğiniz varlıklarda likidasyon riski olabileceğini lütfen unutmayın.
Mirror protokol, yatırımcılarına Terra ve Ethereum blokzinciri üzerinde sentetik varlıkların ticaretini yapma seçeneğini sunmaktadır.
Lido Finance, Ethereum 2.0 blokzincirine ETH kilitlemek için yaratılmış bir protokoldür. Terra blokzinciri ile de bir işbirliği yapmaktadır. Lido Finance protokolüne LUNA kilitleyerek pasif gelir yaratılabilir. Ayrıca 13 Ağustos 2021 tarihinde yayımlanan güncelleme ile yatırımcılar Lido üzerindeki stETH’lerini bETH’ye çevirerek Terra üzerindeki DeFi protokollerine yatırabilmektedirler.
Terra üzerinde Pylon Protokol gibi büyüyen protokoller de bulunmakta. Fakat tüm protokollerin anlatımı yazıyı çok uzatacağı için şimdilik en yüksek varlık içeren protokollerden bahsediyoruz. Zamanla tüm bu protokollerin kullanımı ile alakalı da rehberler paylaşabiliriz.
Terra DeFi protokolleri üzerindeki toplam kilitli değer (24.08.2021)
Kaynak: DefiLlama
Terra blokzincirinin günlük gelirini ve LUNA coininin Fiyat/Satış oranını aşağıdaki grafikten görebilirsiniz.
Kaynak: Token Terminal
Terra blokzinciri ve üzerindeki protokoller yazının yazıldığı tarih itibariyle ciddi talep görmektedir. Bunun en büyük sebeplerinden biri de ETH’nin Lido Finance protokolü aracılığıyla Terra blokzincirinde işlem yapılabilir duruma gelmesidir. Bu güncelleme ile ilgili detaylara bu linkten ulaşabilirsiniz.
Terra ekosisteminde geliştirilen NFT oyun protokolleri de mevcut. Bunlardan LoTerra aktif olarak hizmet vermektedir. BetTerra, StarTerra, TerraWorld gibi piyango ve oyun protokolleri geliştirme aşamasındadır. Son güncellemeler hakkında bilgileri protokollerin Twitter hesaplarından takip edebilirsiniz.
LoTerra protokolü, Terra blokzinciri üzerinde yer alan bir piyango uygulamasıdır. 1 UST ödeyerek [ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, a, b, c, d, e, f ] harf ve rakamlarından oluşan bir bilet dolduruyoruz veya bilgisayara rastgele olarak doldurtabiliyoruz. Her bilet 6 sembolden oluşmaktadır ve oluşturulan bilet başına 1 UST ödenmektedir. Biletlere ödenen UST’lerden bir havuz oluşur ve 3 günde bir çekiliş ile bu havuzdaki UST’ler sembolleri bilenlere dağıtılır. Yalnız burada dikkat edilmesi gereken husus, elinizdeki bilette bulunan sembollerin dizilimi ile ikramiye verilen biletteki sembollerin dizilimi aynı olması gerekir.
🔗Terra blokzinciri ve LUNA hakkında araştırmalarınızda detaylı bilgilere ulaşabileceğiniz kaynakları aşağıya bırakıyoruz.
Terra CEO’sunun Twitter hesabı: https://twitter.com/stablekwon
Terra Twitter hesabı: https://twitter.com/terra_money
Terra ekosistemi hakkında bilgi alabileceğiniz https://twitter.com/LearnTerra dökümanı.
LUNA ve UST hakkında metriklere ulaşabileceğiniz
https://terra.smartstake.io/
uygulaması.
Terra ve üzerindeki protokoller hakkında yapılan bir podcast serisi https://twitter.com/TerraBitesPod
Terra protokolü ile ilgili Yavuz Selim Yıldız tarafından paylaşılan Türkçe inceleme videosu
Terra üzerindeki protokoller hakkında düzenli videolar paylaşan bir YouTube hesabı The Wealth Tip https://www.youtube.com/channel/UCVpb-1rh89HvvKgugNcNU3A
Terra blokzincirinin ve LUNA coinin öncelikli amacı stabil kripto paralar ile ödeme sağlayıcısı olmaktır. Her ne kadar amacı bu olsa da Terra zincirinin akıllı kontratları 3 farklı kodlama dilinde yazılabildiği için geliştiriciler Terra üzerinde çeşitli protokoller yaratabilmektedir. DeFi ile büyümekte olan Terra ekosistemine NFT marketlerinin ve oyun protokollerinin eklenmesiyle neler olabileceğini zaman içinde hep birlikte göreceğiz.
Sorumluluk reddi beyanı: Burada yazılanlar bir yatırım tavsiyesi değildir. Her yatırım kararı kişilerin kendi sorumluluğu altındadır. LunaDAO ve bu içeriğin yazarı, kişisel yatırım kararlarından sorumlu tutulamaz.
Bu yazı Terra blokzinciri hakkında rehber niteliğinde olup LUNA coin hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlere yardımcı kaynak olması amacıyla yazılmıştır. Terra ile bir işbirliği ya da sponsorluk ilişkisi bulunmamaktadır.